Een dorpswandeling door Sliedrecht
Even schrikken
Voor wie lange tijd niet aan het ‘dijksie’ is geweest, zal het best even schrikken zijn om de geboorteplaats terug te zien. Komt men vanuit Giessendam dan zoekt men tevergeefs naar de woningen binnendijks. De vertrouwde weilanden achter de verdwenen woningen zal men eveneens niet meer aantreffen. Waar vroeger de slootjes, vaak omzoomd door rijen knotwilgen, een plaats boden aan vissen, eenden en waterplanten, vindt men nu een huizenzee. De dijk is meer dan voorheen als een waterkering aanwezig.
Bij de dijkverhoging dienden de vele panden tussen de Kaoi en de Boslaan te verdwijnen. Hierbij ging het niet alleen om woonhuizen, maar ook om andere gebouwen. Winkels, de synagoge, boerderijen, een kantoorgebouw, enz.
Op deze en de volgende bladzijden zullen we ‘Oud-Sliedrecht’ tussen de Kaoi en de Zaoi’ in woord en beeld proberen te schetsen.
Stonden daar dan zulke belangrijke zaken? Wat dacht u van het moederbedrijf van Den Besten kaashandel? Bode Vlot! Wat te denken van de boerderij van familie Vink, een boerenbedrijf annex melkhandel. Om veel panden valt niet echt te treuren, hoewel elke woning voor de bewoners een eigen gevoelswaarde gekend zal hebben. Er moesten echter ook heel wat gebouwen verdwijnen waar de slopershamer veel te vroeg voor kwam. Wat we het meest missen is het vertrouwde totaalbeeld. Aan de eeuwenoude lintbebouwing is een eind gekomen. De vaak fraaie woningen op de vroegere weilanden in ‘De Grienden’ kunnen het nostalgische beeld niet vergoeden.
Over nostalgie gesproken. Een beeld dat zeker ook aan de omgeving van vroeger herinnert is het silhouet van de gasfabriek
Kreukniet
Bij velen zal de kruidenierszaak van de familie Kreukniet nog wel bekend zijn. We kunnen hier duidelijk spreken van een typische buurtwinkel. De klanten kwamen vooral uit de directe volksrijke omgeving van de winkel. Daarnaast zal de heer Kreukniet, zoals gebruikelijk was, ook wel zijn waren bij klanten in andere delen 
van de gemeente thuisbezorgd hebben. Als we even naar binnen kijken zien we van achter de toonbank de winkelier die de gewenste waren aanreikt vanuit de vakken achter zich. Let u eens op de weegschalen. Suiker, stroop, koekjes het moest allemaal afgewogen worden. Wat een verscheidenheid aan artikelen op zo’n klein stukje ruimte. Alles heel knus. De komst van de diverse supermarkten heeft hieraan echter een eind gemaakt … De winkel was gevestigd naast de synagoge. Het kerkje van de joden diende al lang niet meer als synagoge maar men gebruikte het als opslagplaats van goederen.
Synagoge
Op de volgende foto hiernaast zien we de oude synagoge afgebeeld. De winkel van Kreukniet is dan al verdwenen. Gelukkig is het gebouw aan de slopershamer ontkomen. Na in delen te zijn afgevoerd, zal het over enige tijd glorieus herrijzen op korte afstand van de plaats waar het eerder gestaan heeft.
Op onze wandeling langs de dijk keren we even terug naar het woonhuis van de familie Aaldijk. Als een der laatste is het afgebroken. Aaldijk had een handel in brandstoffen. 
Eerst waren het de kolen die hij in zakken bij de klanten afleverde en later ging men op een vloeibare stof, olie, over. Eerder was in het gebouw ook sprake van een vloeistof. Dat was in de tijd dat er een café in gevestigd was!
We vervolgen onze tocht langs de dijk Net ‘door de bocht’ stond het café van Fré Vermeer. Velen zullen hier hun eerste danspasjes nog herinneren.
Bakker Veldhuizen
In het pand rechts op de foto hiernaast bakte in vroeger tijden Veldhuizen zijn brood. De gevelsteen net naast de deur was heel opvallend. Duidelijk is dit een van de huizen waarvan men met recht kan zeggen: “Zonde dat het afgebroken is!”
Gezicht op de watertoren is ons volgende beeld. Aan de linkerzijde van de nog niet geasfalteerde dijk zien we de reeds vervangen panden van machinefabriek Vos. Rechts op de foto zien we een huis met een stoep voor de deur. Groenteboer Floor de Gruyter verkocht vanuit dit pand niet alleen groente en fruit, maar ook kruidenierswaren. Even verder, onder aan een stoep stond de boerderij van Van der Laan. Het kantoor van Vos, vlak bij deze boerderij, bleef lang overeind maar ontkwam ten slotte niet aan de kaalslag.
We zijn nog maar een klein stukje gevorderd langs de dijk. Opvallend is wel de bedrijvigheid. Diverse winkeltjes, scheepswerfjes en andere bedrijfjes zijn we intussen gepasseerd. Denk eens aan de vroegere gasfabriek en het café bij het veer van de Fop Smitboten. Later was hierin de galanteriezaak van Aoi Vermeulen te vinden. Het Heusische Veer, waar ook al een borreltje gedronken kon worden.
De werf van Schlieker, de hooi- en strooihandel van De Bruin en motorenfabriek Vink. Werkgelegenheid volop in het deel van Sliedrecht dat bekend stond onder de naam ’t Kaoichie. Heel opvallend zijn wel de vele cafés die we tegenkomen op onze tocht.
Paardenliefhebbers
Vervolgens komen we in de buurt waar we een huis aantreffen waarin kennelijk paardenliefhebbers hebben gewoond. Weer heeft een aantal panden te maken met de detailhandel. In het huis met de paarden begon vroeger de weduwe De Waard een kruidenierswinkel. Zoon Jasper heeft later nog jaren de zaak voortgezet. Hij behoorde tot de groep van Sperwerwinkeliers, een inkoop-vereniging die jarenlang een belangrijke vinger in de pap had. Het schuurtje links op de foto herbergde de oliehandel van Visser. Het woonhuis naast De Waard werd ook door een Visser bewoond. Pauw Visser had ‘in het hangen van de stoep’ zijn timmerwinkel.
Ridders
De winkel van Ridders, tegenover De Waard, is de eerste slager die we tegenkwamen. Naast het huis van de slager was een stoep met een viertal huizen. Dagelijks reed Piet de Jager met zijn kolenwagen door de stoep richting opslagplaats van zijn brandstoffen. Veel van de bebouwing op de foto is er niet overgebleven.
Gantel
Alleen het stoepje waar firma Vermaas een opslagplaats heeft, is nog terug te vinden. Lopen we deze stoep in, dan komen we op de plaats waar een restant van een vroegere gantel op de Merwede uitkomt. Aan de overkant van de gantel zien we het terrein van de watertoren. Aan de gantel was de werf van Boer te vinden.
Hier begon het moederbedrijf van scheepswerf Boer, nu in de Industrieweg gevestigd. Vlak daarbij, in het nu verkrotte pand van antiekhandelaar / fietsenmaker Kramer, verkocht in een ver verleden Sandman serviesgoed, drogisterijartikelen en kruidenierswaren.
Ook oud-wethouder Noordergraaf had in hetzelfde pand ooit een zaak, een melkhandel. Als we onze herinneringen oproepen zien we, even opzij kijkend, aan de binnenkant van de dijk nog de boerderijen van Booy en Maat staan.
G.D.S.
We zetten onze tocht langs de Sliedrechtse dijk richting de ‘Zaoi’ voort. Niet te missen in het beeld is de watertoren. Bij het rijtje woningen midden op de foto was aan het begin een smederij gevestigd. Een paar huizen verder kon men binnen lopen als je een fiets wilde kopen. Frans en Jan Dubbeldam kunt u zich wellicht nog wel herinneren. De plakplaatjes met de letters ‘GDS’ (Gebroeders Dubbeldam Sliedrecht) sierden menige fiets.
Koos de Klomp
Aan de linkerzijde zien we een gebouw met een rieten dak. In het gedeelte achter de kinderen had fietsenmaker Dubbeldam jarenlang een reparatiewerkplaats. Gaan we nog iets verder richting Giessendam terug dan vonden we ooit in een klein pand klompenmaker Koos. Menig dorpsgenoot van vroeger heeft op door ‘Koos de Klomp’ z’n handgemaakte klompen gelopen.
We stoppen bij het transformatorhuisje dat staat op het plekje waar vroeger een plaats was voor allerlei aankondigingen. Aan de rechterkant doemt de groentewinkel van Joh. de Snoo al op. Een volgende keer vervolgen we onze reis langs de dijk.
Reacties en / of aanvullingen aan: B. Lissenburg – naar het Contact-formulier