Deze keer richten we de blik op de scholen 2 en 3 die samen verder zullen gaan als de Henri Dunantschool.
School 2 en 3 gaan verder als Henri Dunantschool
In de vorige afleveringnummer lazen we dat school 6 noodgedwongen de Wilhelminastraat moest verlaten en verder ging als school 2 in het gebouw aan de Middeldiepstraat waar school 3 en de MULO gehuisvest waren. (De MULO verhuisde naar de Wilhelminastraat). We vervolgen nu de geschiedenis van de scholen 2 en 3.
Zorg voor het gebit
Op de ouderavond in 1952 houdt tandarts Sterkenburg een lezing over de Schooltandartsen¬dienst. Het is daarbij de bedoeling dat aan ieder schoolkind, zonder onderscheid van rang en stand van de ouders, onder deskundig toezicht voorlichting en hulp wordt verleend bij het verzorgen en onderhouden van het blijvende gebit. Dit om bij het beëindigen van de schoolplichtige leeftijd niet alleen een goed onderhouden gebit te bezitten, maar ook geleerd te hebben op welke wijze men het gebit moet behandelen. De eerste gemeentelijke schooltand-verzorgingsdienst wordt in 1921 te Dordrecht ingesteld. In 1933 is de dienst reeds in 13 plaatsen ingevoerd. Wegens bezuinigingen worden er in hetzelfde jaar echter 7 diensten opgeheven. In 1939 wordt de Centrale Raad voor Sociale Tandheelkunde opgericht met als doel uitbreiding van de schooltandverzorging. Tijdens de Duitse bezetting heeft de Dienst zichzelf opgeheven, maar na de bevrijding start men onder geheel andere omstandigheden opnieuw. Ruim 80 % van de kinderen is dan reeds verplicht verzekerd, waardoor de financiering geheel anders is komen te liggen. De kosten bedragen dan per kind ongeveer
f 2,00 per jaar.
De feestavond aan het eind van het schooljaar (maart) met de traditionele toneelstukjes valt in het water als gevolg van de watersnoodramp van 1953. De ouderavond is dan tevens de afscheidsavond voor de zesdeklassers. Als pleister op de wonde ontvangen de kinderen van de scholen 2 en 3 voor het eerst een foto, geplakt op karton. Het kerseneten in boomgaarden te Papendrecht en langs de Lek is nog immer een populaire bezigheid.
De eenheid tussen de scholen is niet altijd even hecht. Het feit dat de schooltijden niet altijd gelijk waren vormt een reden om weer eens ouwe koeien uit de sloot te halen, waarna het schoolhoofd van school 3 zelfs dreigt de oudercommissievergaderingen niet meer bij te wonen.
Cultuur
Onderwijzer Teeuw is zijn tijd ver vooruit. Lang voordat er sprake is van een Kinderboekenweek met een auteur op de scholen, stelt hij voor de bekende schrijvers Roggeveen of Hildebrand uit te nodigen. De culturele vorming krijgt ook aandacht in de vorm van het bijwonen van jeugdconcerten uitgevoerd door harmonievereniging ‘Crescendo’.
Het schooljaar 1953 is voor de scholen een topjaar. De aangifte van nieuwe leerlingen op school 2 bedraagt liefst 63, terwijl school 3 nog eens een aangifte heeft van 37 leerlingen. Negentien kinderen van school 2 worden overgeheveld naar de nieuwe school 4 aan de Thorbeckelaan, welke in mei 1953 van start zal gaan. Zes leerlingen zullen de lessen bij school 3 gaan volgen. Een jaar later is de spoeling echter dun. School 2 verwacht 24 nieuwe leerlingen en voor school 3 staan er 25 op de lijst. Feit hierbij is het streven van het College van B & W om school 4 zo spoedig mogelijk te laten uitgroeien tot een zes-klassige school, een ontwikkeling waarin men lijdzaam moet berusten.
De personeelswisselingen zijn weer aan de orde van de dag. In 1953 neemt mejuffrouw Blommaard de plaats in van juffrouw Budding. De heer Teeuw verlaat voor de tweede maal de school. Hij gaat nu over naar de nieuwe school 4. Zijn vervanger is de heer M. Boer. Ook de heer De Wit neemt, in verband met zijn vertrek naar Aruba, afscheid. Hij wordt opgevolgd door de heer Kriekaard. De duiventil staat weer wijd open, hetgeen zijn oorzaak vindt in het feit dat er van een duidelijke personeelsschaarste sprake is. Inspecteur Koekkoek spreekt op een ouderavond zelfs van: “Het artikel onderwijzer is op de bon!” De heer Buijs laat zijn 25-jarig ambtsjubileum (1954) in stilte voorbij gaan.
In 1955 wordt het leerlingenaantal precair om beide scholen voort te laten bestaan als zes-klassige scholen. De aanwas is niet in verhouding met het aantal schoolverlaters. De kwestie zal met B & W besproken worden. Kennelijk heeft men vertrouwen in dit gesprek, want men acht het vooralsnog mogelijk het aantal werkzame leerkrachten te behouden.
De schoolvoetbalelftallen worden gestoken in nieuwe shirts. De bodem van de schoolfondskas komt in zicht door de hoge kosten van de schoolreisjes en het Sinterklaasfeest. Op de eerstvolgende avond zal worden voorgesteld de bijdrage van de ouders met een stuiver te verhogen. Met de verlichting van de scholen is het niet best gesteld, maar naar zeggen van het schoolhoofd Toledo heeft het “de volle aandacht van de gemeente”.
Septemberschool
Een nieuw fenomeen dient zich aan; de september-school , waarbij het schooljaar na de zomervakantie zal beginnen i.p.v. op 1 april. De voorzitter van de oudercommissie, de heer J. Boer, neemt afscheid van de school, zijn jongste kind heeft de school verlaten. De heer Van Rossum is zijn opvolger.
Helaas wordt school 2 toch een 5-mans school, school 3 blijft op peil. Juffrouw Koert vertrekt naar school 5. Een situatie die door ieder betreurd wordt. De voornaamste oorzaak van het teruglopen van het leerlingen-aantal is de verhuizing van vele gezinnen naar de uitbreiding binnendijks. Zelfs burge-meester Feitsma in eigen persoon moet de gemoederen geruststellen. Hij wekt ieder op om op de bres te blijven staan voor het openbaar onderwijs.
De vakanties zijn nog een plaatselijke gelegenheid. Zelfs t.o.v. het bijzonder onderwijs bestaat nog geen overeenstemming wat de zomervakantie betreft. De voorkeur gaat uit naar de maand augustus. De leerlingen, die in 1956 van school gaan, krijgen een verlengde schooltijd. Pas in september klinkt voor hen het eindsignaal. Anderen komen rechtstreeks via een spoedcursus op de kleuterschool in de tweede klas.
Van een integratie van de ‘sexen’ is nog weinig sprake. Op een ouderavond wordt zelfs de vraag gesteld, of het modern is dat een jongen naast een meisje moet zitten. Plaatsgebrek blijkt de enige reden te zijn, helaas …
Noodvlag
In 1957 wordt de noodvlag gehesen. Met het leerlingenaantal gaat het zeer slecht. Tegenover de zeventig schoolverlaters staat een aanwas van dertig leerlingen. School 2 zakt terug naar een vier-klassige school. Het einde van één der scholen nadert. Met de kas gaat het kennelijk beter, een filmprojector wordt aangeschaft. Het gebrek aan leer-krachten wordt steeds nijpender. Na het vertrek van één der onderwijzers is het onmogelijk een vervanger aan te trekken. Een klas moet regelmatig de lessen missen.
Fusie
In 1958 gaat de schoolreis met drie bussen naar Amersfoort en omgeving. Snoep meenemen van huis is om verschillen te voorkomen, verboden. Als er toch het een en ander in de bus te voorschijn zal worden gehaald, zal het afgepakt worden! Ter compensatie worden snoep en ijs – verstrekt uit het schoolfonds – onderweg uitgedeeld. Er wordt met de kinderen onderweg warm gegeten. Het reisje naar de kersenboomgaard maakt plaats voor een bezoek aan de Rotterdamse dierentuin Blijdorp.
Na jaren van een grote toeloop van kinderen, waarbij men geen raad weet waar de jongens en meisjes te plaatsen volgt een snelle daling van het leerlingenaantal. In 1958 werd op 30 juni het voorstel gedaan school 3 op te heffen en de leerlingen over te plaatsen naar school 2. Zowel de ouders als het personeel hebben tot op het laatste moment gepoogd de raad te overtuigen het voorstel tot samenvoeging van de scholen terug te nemen. Een aantal van 122 ouders meende dat door de fusie de kinderen in de toekomst schade zullen ondervinden.
Een mening waarvoor, volgens de voorzitter van de raad, burgemeester Feitsma, geen enkel argument werd aangevoerd. Het personeel spreekt haar verwondering uit over het feit dat het niet gehoord is en stelt tevens voor de samenvoeging niet eerder plaats te laten vinden dan in 1960, wanneer het schoolhoofd, de heer Van Toledo, en mejuffrouw Van Delft met pensioen zullen gaan.
Na een felle discussie in de gemeenteraad stemmen 13 leden voor het voorstel van B & W, 3 leden verklaren zich tegen de samenvoeging, waarmee het lot van school 3 bezegeld is.
Het nieuwe schoolhoofd wordt de heer Buijs. Deze heeft zijn benoeming te danken aan het feit dat hij één jaar meer van zijn pensionering af is dan zijn collega Van Toledo. Aan het ontslag van laatstgenoemde als schoolhoofd is mede het lot verbonden van de school waaraan hij werkzaam was als schoolhoofd, school 3. De oorzaak van het noodzakelijke opheffen van school 3 is, zoals eerder gezegd, het verhuizen van vele gezinnen naar de uitbreiding binnendijks, waar in 1953 een nieuwe school met het nummer 4 geopend is. Het nummer 4 was vrij gekomen door de opheffing van de school in de Kerkbuurt met het adres C 12.
Wisseling van de wacht
Na de opheffing van school 3 gaat school 2, onder leiding van de heer Buijs, een nieuw tijdperk tegemoet. We tellen naast het hoofd zeven leerkrachten; te weten mevrouw Van Tiel, de heren Vlot, Eijkelenboom en Kriekaard. Nieuwe namen op de school zijn de dames Van Ouwer¬kerk en Van Delft en de heer Adam, de oud-leerkrachten van school 3.
De nieuwe oudercommissie bestaat uit negen leden; de dames Meuzelaar, Venis, Van Seventer en de heren Gort, Groen, Ruis, Romers, Groenewegen en Geelhoed. Laatstgenoem¬de wordt de nieuwe voorzitter.
In 1960 treedt de heer P. Brakman aan. De heer Vlot is dan vertrokken en juffrouw Van Delft wordt tevens bedankt voor haar vele en goede diensten de school bewezen.
De heer Buijs gaat in 1961, na 29 jaar schoolhoofd te zijn geweest, met pensioen. Hij wordt opgevolgd door de P. v. d. Blom, oud onderwijzer van school 4. Ook zien we dan de komst van mevrouw Den Oude als opvolgster van mevrouw Van Tiel.
Een frisse wind
De heer Van der Blom bekijkt de aanwezige leermiddelen eens goed. Na een inventarisatie worden verouderde leesboekjes uit de circulatie genomen en vervangen door moderne exemplaren. Alle boeken van de vakken aardrijks¬kunde, geschiedenis en biologie gaan de deur uit. Een zeer modern idee voor de beginjaren ’60 is wel het plan een speelwerklokaal voor de eerste klas in te richten. De onkosten dienen betaald te worden uit het schoolfonds. Daar de Baggerschool op de loer ligt om een aantal lokalen te vorderen, is haast met de verwezenlij¬king geboden.
Het schoolfonds wordt ook voor andere zaken aangesproken, zoals een oven voor het bakken van klei. Van de aanschaf van een schoolradio wordt voorlopig nog afgezien. De personeelsvergaderingen vinden frequenter plaats.
Ook op andere terreinen worden nieuwe wegen ingeslagen. De ouders moeten meer betrok¬ken worden bij de school. In januari zal een bloemententoonstelling gehouden worden. Een forumavond wordt georganiseerd in het kader van de beroepskeuze van de kinderen. Een fees¬telijke ouderavond, verzorgd door de kinderen, wordt gepland in maart.
Afscheid van oudgedienden
Nadat in 1960 juffrouw Van Delft met pensioen is gegaan en het schoolhoofd, de heer Buijs, haar voorbeeld in 1961 volgde, verlaten na enkele jaren weer drie in de Sliedrechtse onderwijswereld bekende personen wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd het onderwijs; mevrouw Van Ouwerkerk, de heren Kriekaard en Eijkelenboom. Ze wor¬den vervangen door leerkrachten die nog aan het begin van hun onderwijscarrière staan; juf Danel, juf Sluimer de heer Den Bakker.
De gemiddelde leeftijd van het team van school 2 is hierdoor aanmerkelijk verjongd. De school telt in 1962 184 leerlingen.
De papierwinkel komt op gang
In 1962 kan de school over een stencilmachine beschikken.
De heer Brakman stelt voor de land- en provinciekaarten te stencilen. Tevens is er voor het eerst sprake van stencils die mee naar huis gaan om de ouders te informeren rond vakantie-regelingen, schoolkeuze en gods¬dienstonderwijs.
Roken is een bezigheid waar het personeel mee behept is.
Het is zelfs gebruikelijk dat jarige kinderen de leerkrachten op sigaretten trakteren!
In verband met een anti-rookactie stelt de heer Van der Blom voor de ouders te verzoeken aan genoemd gebruik een eind te ma¬ken.
Het leerlingenaantal daalt
Ondanks alle inspanningen worden er voor het cursusjaar 1963/64 maar 23 leerlingen aange¬meld, waardoor het behoud van de zesde leerkracht in gevaar komt.
Als oorzaken worden genoemd:
– Het feit dat de omgeving, waarin de school staat, steeds minder kinderrijk wordt.
– Het grote aantal schoolverlaters.
– Inspanningen van de kant van het bijzonder onderwijs.
Ondanks een daling van 19 leerlingen blijft de zesde leerkracht voorlopig nog gehandhaafd. Juf De Oude vertrekt naar het B.L.O. te Utrecht en de heer Hansum volgt haar op.
De Henri Dunantschool gaat van start
Op 25 februari 1963 worden de nummers van de scholen vervangen door namen. School II wordt de Henri Dunantschool, school I gaat voortaan door het leven als de Boerhaaveschool, school IV wordt de Jan Ligthartschool en school V de Bleyburghschool.
