Uitganspunten:
- de klanken van het dialect zo goed mogelijk weergeven.
- ten behoeve van de leesbaarheid, zo dicht mogelijk bij het Standaard Nederlands (SN) blijven.
- Consequent zijn. Dwz. Afgesproken regels overal toepassen. Gaat dat niet, dan een uitzondering ook weer in een regel vastleggen. ( zie 1 A en 1B).
Deze uitgangspunten kunnen strijdig zijn met elkaar. De kunst is, het juiste evenwicht te vinden, afhankelijk van de doelstelling. In woorden boeken en database hanteren we deze spellingsregels In verhaaltjes en krantenstukjes geven we elkaar de ruimte om te schrijven zoals je zelf denkt dat ’t beste is.
REGEL 1
Uitgaan van het SN-woord. Alleen die letters veranderen die in het Sliedrechts anders klinken.
Niet aerdug, niet aerdeg, maar aerdig. aerdigies, kәstajje, eaudeclojje (eaudecologne), broeinetel, Aorәchie, Aochie, brugchie (je=i)e, maogchie, laogchie, zaogchie.
Niet aokeluk, niet aokelek, maar aokelik. Affside, woordtie (je=tie), paerdtie, paortie (tje=tie), boordtie, boortie, koordtie, koortie
Het ie, zal ie, heb ie, pak ie, mò me, à ‘k ie, as ie, à me, mos ie,
Buchie, luchie, hij begelaaidde (verl. tijd), beklêêjde, belege, gelege, bruine bere, strontbere, ì mekaor, buitenavver
REGEL 1 A
Uitzondering: als het een verkeerde indruk zou geven van de Sliedrechtse uitspraak. Erwten= geen arwte maar arte
REGEL 1 B
Uitzondering: medeklinkers aan het begin of eind van een woord, die in het Sliedrechts scherper of zachter klinken onder invloed van het voorgaande of volgende woord (tkofschip), worden niet als zodanig genoteerd (een woord heeft nooit twee verschillende schrijfwijzen. Consequent en leesbaarheid)
Dus n iet; op t’n dijk, pak se, het fuurt, op tien toafel, op teuze taofel, az ik, wad ‘n, nied êên, azzie, az ie, mozzie, moz ie, hij komd effe
Maar: op d’n dijk, pak ze, het vuurt, op dien taofel, op deuze taofel,
as ik, wat ‘n, niet êên, as ie, mos ie, hij komt effe
En ook ; azze me, azze we, lazze jullie, wazze hullie, mosse me/ hullie,
Maar; Mosse ze, is tie(hij), as t’r,
REGEL 2
Klinkers: bôôt, brêêd, draed, kaol, . zô, zôô(nadruk), mooi hooi (beide oo van door)
ei = aai, klaain, ij = ij, dijk, maar soms ij = aai (d=j) : laaijelijk, somwaaile, tәrwaail, of trәwaail.
REGEL 2 A
Uitzondering: latere (Franse) woorden met ei :train, terrain,
REGEL 3
Op het eind van een open lettergreep : êê, ôô, aa om de goede Sliedrechtse uitspraak weer te geven. verêêniging, grôôte, zôôas, aamәl
REGEL 4
D= J : bieje, dôôje bêêste, ( dooie nae de vors)t, brêêje, rôôje blomme, (aerepel rooie). omkaden= omkaoje (teg.tijd), omkaojde (verl. tijd),
de Kaoi (buurt), een kaoi (znw.).
ui = oi, ei = aai. klokke loije, kroijenier, ( loië vent, oproiërs, troië, boië, ) afgeschaaije, met z’n baaije
REGEL 4 B
Uitzondering: bij D= J en ij, vervalt die j
Niet: snijje , glijje, rijj., Maar: snije , glije, rije.
REGEL 5
ә : voor een (toegevoegde) toonloze klinker, als het gevaar bestaat dat de e als ee of è gelezen wordt. kaarәk, tullәp, hellәp,
ook als een andere klinker toonloos uitgesproken wordt : aamәl, Klinkers die zowel in het SN als in het Slierdechts toonloos zijn,veranderen niet. Dus :aerdig, aokelik, lillijk.
REGEL 6
Een à of è of ò als een juiste uitspraak van het dialect dit wenselijk maakt.
Bv. Hà je, mò me, hè me
REGEL 7
Korte woorden niet aan elkaar breien, hoewel het soms wel verleidelijk is.
Dus niet: momme, toen’k, mossie, hà’k zô’n, amme
Maar: : mò me, toen ’k, mos ie, hà ’k zô ’n, à me
REGEL 8
W voor een R wordt een V.
Vrêêd, vrêêke, vroete, vrijve
Nog een paar losse woorden: aangeklêêjd, buuvrouw, maar buurman en buurmaaisie
dekes, faals, êên van Keesse, kwansquaosie, lêêgebpie, pәrbere, perrepluë, pleeë, prongeluk, rizzeltaot, rucht, ruchte, ’s maondassoches, soosjәlist, trug, vleeje week, .
Vaker: een, het, er, inplaats van : ‘n ‘t ‘r.
Alle bovenstaande woorden in alfabetische volgorde
SPELLINGSAFSPRAKEN |
Keese |
kroijenier |
|
aai=ei |
lazze jullie |
aaməl |
lêêgebpie |
aerdig |
loië vent (luie) |
afgeschaaije |
loije van klokke (luiden) |
à ‘k ie |
’s maondassoches |
à me |
mò me |
aokelik |
mooi, hooi oo van door |
arte (erwten) |
mos ie |
as ie |
mosse me (hullie) |
as ik |
mosse ze |
as t’r |
niet êên |
as ’t ‘r |
ôô, grôôte |
azze me |
op deuze taofel |
azze we |
op dien taofel |
baaije (beiden) |
op d’n dijk |
bieje |
pak ie |
bôôt |
pak ze paortie |
brêêd |
pərbere |
brêêje |
perrepluë |
buurmaaisie |
pleeë |
buurman |
rooie van aerəpel |
buuvrouw |
rizzeltaot |
dekes |
snije |
dijk, ij=ij |
toe ‘k |
dôôje bêêste |
trug |
draed |
ui is soms oi (trui-troi) |
êê, verêêniging |
vleeje week |
faals |
vrêêd |
glije |
vrêêke |
hà je |
vrijve |
hà ‘k |
vroete |
heb ie |
’t vuurt |
hè me |
wat ‘n |
het ie |
wazze hullie (heulie) |
hij komt effe (effentjies, eve) |
zal ie zôôas |
is tie |
zô ‘n |
kaarək |
|